جمعیت کشورما پراکنده است، طبیعی است که انتظار داشته باشیم رویدادهایی چون استارتآپ ویکندها با توجه به یک سری امکانات در مراکز استانها در شهرهای بزرگ برگزار شوند. اما برای اینکه از سراسر ایران بیایند و با افراد لازم ملاقات کنند و از امکانات لازم برخوردار شوند باید تدبیری بیندیشیم که این برنامه برای همه جوانان فراگیر شود
کلیدملی : دکتر «بهناز آریا» تحصیکرده «فنآوری اطلاعات» است. این عضو ۴۰ ساله انجمن زنان مدیر کارآفرین در نقد و بررسی نقاط ضعف و قوت رویدادهای آموزشی تجربی استارتآپ ویکند میگوید: ارزش دادن به جوانها و کارهایی مثل برگزاری استارتآپ ویکندها که در دنیا هم بسیار باب شدهاست و در ایران از آن حمایت میشود کار خوبی است اما یک بخشی از آن بیشتر تبدیل به مد شده است، هدفمند نیست و به نتایج لازم دست پیدا نمیکند و باید با آسیبشناسی درست به فکر هدایت آن باشیم. قائم مقام مدیرعامل مؤسسه «کهکشان نور» تأکید میکند: اینکه آدمهایی در استارتآپویکند میآیند و اتفاقی میافتد، بعد هم رها میشوند را قبول ندارم که تاثیرگذار باشند، شاید فرهنگ عمومی و سطح آگاهی جامعه را بالا میبرد و خیلی خوب است ولی در مجموع باید هدفگذاری و سیاستگذاری، شاخص اندازهگیری وجود داشته باشد.
* تا اکنون حدود 54 رویداد استارتآپ ویکند در فاصله سالهای 1391 تا 1394 در کشور برگزار شده است ارزیابی شما از این رویدادها چه چیزی است و نقطه مطلوب کجاست؟
ما در حوزه استارتآپها خیلی خوب عمل کردهایم به هر حال بحث ارزش دادن به جوانها و کارهای که بدین صورت، شکل میگیرند در دنیا هم بسیار باب است و هم در ایران از آن حمایت می شود. اما یک بخشی از آن بیشتر تبدیل شده است به مد، به روالی که اتفاق میافتد و هدفمند نیست و به نتایج لازم دست پیدا نمیکند از یک لحاظ جوانها فرصتی پیدا میکنند که دور هم جمع شوند و مواردی را آموزش ببیند و یک سری حمایتهایی را بدست آورند که میتواند بسیار عالی و بسیار نتیجهبخش باشد؛ ولی از این جهت که هدفند نیستند، ساماندهی شده نیستند و در خیلی از این استارتآپها در انتها به نتیجه خاصی نمیرسیم و مشکلات بسیاری داریم به نظر من باید رودیدادهای استارتآپی ساماندهی و هدفمند شوند.
*فکر میکنید برگزاری استارتآپویکندها باید در شهرهای خاصی برگزار شود یا همه شهرها میتوانند از این رویداد برخوردار شوند؟
اصولا جمعیت کشورما پراکنده است، طبیعی است که انتظار داشته باشیم یک سری امکانات در مراکز استانها، مخصوصا استانهای بزرگ و خود پایتخت بیشتر باشند، یک سری از این رویدادها بهتر است در این شهرها برگزار شود برای اینکه از سراسر ایران بیایند و با افراد لازم ملاقات کنند و از امکانات لازم برخوردار شوند. ولی یکی از رسالتها باید این باشد که عملا برویم در استانها و شهرستانهای مختلف و افرادی را دسترسی کافی ندارند به این رویدادها و در جریان نیستند آنها را عملا آگاه و فعال کنیم؛ جوانهایی در آن شهرستانها وجود دارند. به نظر من باید در کل ایران این رویدادها پراکنده باشد. همین طور یک سری از رویدادهایی را که در استانهای بزرگ عملا برنامهریزی میکنیم، تلاش کنیم در کل ایران افراد را در این رویدادها شرکت دهیم که بیایند و با افراد و امکانات لازم آشنا شوند و از آن استفاده کنند.
*گفته میشود که استارتآپویکندها بیشتر از آنکه منجر به خروجی کسبوکار شوند خروجی یادگیری دارند، با این وصف از استارتآپویکندها برای بهبود وضعیت زنان در جامعه چه بهرهبردای میشود کرد؟
اصولا مهمترین مسئله بحث افزایش دانش و اگاهی و آموزش است یعنی اگر که این خروجی، خروجی استارتویکندهای ما باشد خیلی خوشبخت هستیم به این دلیل که عملا به جای آنکه ما به افراد ماهی بدهیم به آنها ماهیگری یاد میدهیم و میتوانیم امیدوار باشیم که این افراد با آموزش و آگاهی که پیدا میکنند، کارهای بزرگی انجام بدهند. ما این آموزش و آگاهی را در حوزه زنان مخصوصا در حوزهای که ما کار میکنیم و فنآوری اطلاعات میشود کمتر دید اگرچه که الان در دانشگاه تعداد زنان به نسبت به مردان بیشتر است ولی در حوزه کسبوکار زنان ما اعتمادبهنفس کافی ندارند، دانش کافی برای حوزههای کسبوکار ندارند، دانش اکادمیک سر جای خودش است اما ما دانشی که برای ورود به بازار کسبوکار نیاز داریم صرفا دانش اکادمیک نیست، ما به دانشی نیاز داریم که عملا به آن می گوییم مهارت نرم، ما مهارت نرم داریم و مهارت سخت. مهارت سخت آن مهارتی است که عملا دانش فنی که کسب می کنند اما مهارتهای نرم مثل روشهای مدیریت، مدیریت زمان، مدیریت استرس و کار تیمی که بسیار لازم است برای ورود به دنیای کسبوکار. اینها را در زنانمان کمتر داریم و بسیار میشود از این آموزشها استفاده کرد؛ خصوصا از سنین پایینتر، تا مهارتهای لازم و اعتمادبهنفس لازم را برای ورود به دنیای کسبوکار را پیدا کنند و و عملا با این اعتمادبهنفس در خیلی از حوزههای کاری، زنان کشور میتواند مدیران و کارآفرینیهای بهتری باشند در یک سری از فیلدهای که وجود دارد.
* در حال حاضر رتبه ایران در حوزه مشارکت اقتصادی زنان رتبه 170 از 176 به نظر شما رویداد استارتآپویکند میتواند منشا تحولی در جامعه زنان برای بهبودی شاخصهای توانمندی و اقتصادی باشد؟
به شرطی که مدیریت شود بله، با این وضعیتی که مقطعی کارهایی میکنند و رویدادها را ایزوله میکند؛ آدمهایی در استارتآپویکند میآیند و اتفاقی میافتد، بعد هم رها میشوند را قبول ندارم که تاثیرگذار باشند، شاید فرهنگ عمومی و سطح آگاهی جامعه را بالا میبرد و خیلی خوب است ولی در مجموع باید هدفگذاری و سیاستگذاری، شاخص اندازهگیری وجود داشته باشد و براساس آن شاخصها، چهارچوبهای آن سیاستها تعریف شود؛ ما واقعا باید مدیریت کنیم و به آن اهداف دست پیدا کنیم. آن وقت است استارتآپها میتوانند از این نیروهای جوان عملا استفاده صحیح کنند. وقتی استارتآپی ایجاد میشود و یک سری چیزهایی هم ایجاد میکنند بعد رها میشوند و تلاشهای میکنند و به جایی نمیرسند، خسته میشوند و اگر حمایت نشوند ممکن است از کشور بگذارند بروند. اگر ساماندهی نشوند به نظر من تاثیر آنچنانی در اقتصاد کشور نخواهد داشت ولی اگر مدیریت و سازماندهی و شاخص اندازه گیری و هدفگذاری ما حتما میتوانیم تاثیر مثبت در اقتصادمان داشته باشیم.
* به نظر شما این ساماندهی و مدیریت از چه طریقی میتواند اتفاق بیافتد اصلا میتوان چه کارهایی برایش انجام داد؟
اول باید ببینم کشور به چه چیزی نیاز دارد، همیشه ایجاد کسبوکار در راستای بر آوردن یک سری نیازهایی است در نتیجه باید نیازهای کشورمان را بدانیم و در این راستا برای شناسایی نیازهای کشور تحقیق و پژوهشهای صورت گیرد و نیازها که مشخص شود و مواردی که کسبوکارها میتواند با آنها جواب بدهند، مشخص شود. اینها که مشخص شود عملا ایدهها و استارتآپهایی، در دنبال این ایدهها ایجاد شود برای پاسخ دادن به آن نیاز، برایش درآمدزایی هم داشته باشد و از آن طرف دیگر، احتیاج به یک سری حمایتهایی وجود دارد. حمایتها میتواند حمایتهای مالی، حمایتهای معنوی و حمایتهای رابطهای و آموزشی است یعنی شاید یک سری مواردی را آموزش بدهیم یا کارهایی برایشان انجام بدهیم و برایشان بسترهایی ایجاد کنیم که از این بسترها بتوانند کمک بگیرند و ایدههایشان را به تولید برسانند. ما اگر ایدهایمان به تولید و خروجی نرسد آن استارتآپ به درد نمیخورد در نتیجه ما باید بسترهای لازم را ایجاد کنیم و برای بسترها نیازها و حمایتهای لازم مشخص باشد و خروجیهای مور انتظار و روشهای ارزیابی این خروجیها مشخص باشد که حمایتها، حمایتهای درست و هدفمندی باشد برای اینکه به نتیجه برسند.
* معاوت زنان و خانواده ریاستجمهوری اطلسی را از وضعیت زنان در حوزه اشتغال و بیکاری تدارک دیده است و کاملا مشخص است چه تعداد زنان بیکار، تحصیلکرده در هر استان وجود دارد. نظر شما با برگزاری استارتآپ ویکندها میتوانیم امیدواری داشته باشیم که تلنگری به آنها وارد کند و باعث شود آنها مسیرهای جدیدی برای کسبوکار در پیش بگیرند؟
بله من موافقم. اصولا هر رویداری که ایجاد آگاهی کند و فرهنگ یک جامعهای را تغییر دهد می تواند به آن جامعه کمک کند. ممکن است با برگزاری استارتآپویکندها در جاهایی مختلف بستری ایجاد کنیم برای اینکه افراد آگاه شوند. از فنآوری به عنوان مثال چه استفادههای میشود برای کسبوکار کرد و اینکه چطور میشود ایدهها را پروارند و سراغ کسبوکار رفت، چطور میشود حمایت و آموزش گرفت و اشتغال تولید کرد. اینها همه مواردی است که تا افراد آموزشهای لازم را ندیده باشند و افراد آگاهی از آن نداشته باشند نمیشود از آنها انتظار داشت کاری انجام دهیم. وظیفه ما، دولت و بخشهای مختلف است که آگاهی ایجاد کنیم. یکی از روشهای ایجاد آگاهی همین رویدادهای استارتآپویکند است و با مدل و ماهیتی که دارند حتما میتواند در این مورد کمک کنند.
* الان فرض کنید بخواهیم در این شهرهایی که کمتر توسعه یافته هستند بخواهیم استارت اپ هایی برگزار کنیم به نظر شما با چه موانع و مشکلاتی برخورد خاهیم کرد در اون شهرها؟
یکی از مسائل اصلی کسب آگاهی است و خیلی از افراد دسترسی کمی به کسب آموزش و دانش دارند و در شهرهای توسعهنیافته این دسترسی کمتر میشود. بخشی از کار این است که باید دسترسی این جوامع را به دانش و آگاهی افزایش داد، بحث امکانات است؛ شاید برای مراکز و استانهای بزرگمان چیزهایی مثل اینترنت یک امر بدیهی باشد ولی در خیلی شهرها موارد بدیهی که در شهرهای دیگر وجود دارد نداریم و این عدم وجود امکانات مشکل ایجاد میکند برای اینکه جوانان از این موارد استفاده کنند و ایدههایشان را بپرورانند. عدم وجود ارتباطات لازم با دنیای خارج از آن جامعه حالا میخواهد با استانهای دیگر، با کل کشور یا حتی خارج از ایران باشد. این عدم وجود ارتباطات و عدم آگاهی به آنچه که در دنیا میگذرد و عدم اطلاع از کاری که میشود برای آن کرد همه آنها موانعی است، که باعث میشود افراد ایده درست نداشته باشند و راه درستی برای به نتیجه رساندن ایدهشان هم نتوانند پیدا کنند. یکی از مسایل دیگرمان مربیگری است این افراد باید مربیان و مشاوران وهدایت کنندگان درستی هم داشته باشند تا به نتیجه مناسب برسند.
* فرهنگ جامعه ما از کودگی باعث شده که زنان کمتر به سراغ ایجاد مشاغل بروند. به نظر شما استارتآپویکندها میتواند تلنگری در ذهن دختران ایجاد کند که آنها به سراغ کسبوکار بروند؟
به نظر من بله. من خودم در دو دوره از چالشنوآورانهای را که توسط سازمان نظام صنفی رایانهای استان تهران برگزار شد حضور داشتم، در دور اول داور بودم و در دور دوم خودم برگزارکننده و مجری چالش بودم. اولا که از دوره اول نسبت به دوم شاهد حضور پررنگتر خانمها را میدیدیم و در آن دوره حضور خانمها و اقایان نصفنصف بود و حضور آنها در این رویداد به آنها اعتمادبهنفس خوبی میداد چون در جمع میتوانستند ایدههایشان را مطرح کنند در کنار همدیگر خیلی موارد را تجربه کنند و دانشی را که لازم داشتند کسب میکردند و راههای را که لازم داشتند را پیدا میکردند و خانمهای دیگری را میدیدند که راه را طی کردهاند و اگر آنها توانستند ما هم میتوانیم و این انگیزه ایجاد میکرد که به نظر من صددرصد میتواند تاثیر مثبت داشته باشد.