چه اتفاقي روي داد كه اين جريان خبري با قدرت از شامگاه نوزده ديماه كار خود را آغاز و به تخريب ايران پرداخت؟ اين موضوع با برگزاري نشست خبري «جاستين ترودو» نخستوزير كانادا داغتر شد و در نهايت روساي جمهور چند كشور ديگر از جمله آمريكا و استراليا هم بر آن صحه گذاشتند. اما از شامگاه نوزدهم دي تا كنون هنوز يك تصوير از آنچه اطلاعات ماهوارهاي خوانده ميشود نه در توييتر و نه مدعيان يعني آمريكاييها و كاناداييها منتشر نكردهاند.
كليدملي : از شامگاه نوزدهم دي 98 جرياني خبري در توييتر و سپس تلويزيونهاي آمريكايي و انگليسي شكل گرفت كه در آن به نقل از «منابع آگاه» و مستند به اطلاعات ماهوارهاي با قدرت اين ادعا را مطرح كرد كه هواپيماي بويينگ خطوط هوايي اوكراين براثر اصابت 2 موشك پدافند هوايي-موشكي ايران ساقط شده است.
اگر فرض كنيم كه چنين ادعايي درست باشد نياز است تا كارشناسان بررسي سوانح تمام اقداماتشان را انجام دهند، جعبه سياه هواپيما را بررسي كنند و در نهايت گزارش خود را اعلام كنند. در اين صورت بايد ديد چه اتفاقي افتاده است.
اما چه اتفاقي روي داد كه اين جريان خبري با قدرت از شامگاه نوزده ديماه كار خود را آغاز و به تخريب ايران پرداخت؟ اين موضوع با برگزاري نشست خبري «جاستين ترودو» نخستوزير كانادا داغتر شد و در نهايت روساي جمهور چند كشور ديگر از جمله آمريكا و استراليا هم بر آن صحه گذاشتند. اما از شامگاه نوزدهم دي تا كنون هنوز يك تصوير از آنچه اطلاعات ماهوارهاي خوانده ميشود نه در توييتر و نه مدعيان يعني آمريكاييها و كاناداييها منتشر نكردهاند.
گرچه مقامات ايراني نيز هنوز پاسخ مناسبي به اين ادعاها ندادهاند و صرفا با حضور «علی عابدزاده» رييس سازمان هواپيمايي كشور و توضيحات او و يك كارشناس دفاعي به موضوع توضيحاتي داده شد و علي ربيعي سخنگوي دولت نيز موضوع را صرفا تكذيب كرد.
آنچه بسيار اهميت دارد اين كه هنوز تيم بررسي سانحه هيچ اطلاعيهاي درباره چگونگي وقوع سانحه ندادهاند و هنوز جعبه سياه هواپيما مورد بررسي قرار نگرفته است چگونه با استناد به فيلمهايي كه با موبايل گرفته شده است آنچه اطلاعات ماهوارهاي خوانده شده را برجسته كردهاند؟
حتي نخستوزير آمريكا نيز هيچ سندي دال بر آنچه ادعا ميكند نشان نداد و صرفا خود را از آنچه پنتاگون و آمريكاييها به او گفتهاند قانع دانست.
اما اين طرف در توييتر فيلمي از زمان شعلهور شدن يك شي پرنده در آسمان مستندي دال بر اصابت راكت يا موشك به هواپيما قرار گرفت.
يك خبرنگار نيويوركتايمز با رشته توييتي صحت فيلم را تاييد كرد. بقيه كاربران هم با تكيه بر همين فيلم ادعاي مطرح شده را داغ كردند. اما هيچ كس توضيح نداد فيلمي گرفته شده با دوربين موبايل و رزولوشن آن در آن زمان تاريكي هوا تا چه اندازه ميتواند صحت اصابت موشك به هواپيما باشد؟
از سوي ديگر دو عكس ديگر در توييتر دست به دست ميشد و درباره آن بحث. قسمتي از يك كلاهك مربوط به موشك. اما عكسهاي گرفته شده با كادر كاملا بسته حتي نشان نميداد كه اين قطعه كشف شده مربوط به صحنه سقوط همين هواپيما بوده است اما كاربران آن را مستندي بر ادعاي خود دانستند.
جستجو در گوگل نشان میدهد تصاویر مورد استناد مربوط به قبل از حادثه ۱۸ دی ۹۸ است
با اين حال در شرايطي كه هنوز براي نتيجه گيري نهايي بسيار زود است و نخست وزير كانادا و ساير مقامهايي كه در اين باره اظهارنظر كردهاند ميتوانستند تا اعلام نتايج تيم كارشناسي بررسي سانحه صبر كنند و يا منتظر اظهارنظر سازمان بينالمللي هواپيمايي (ايكائو) بمانند و بعد اطلاعات خود را به سازمان ملل ارائه كنند اما شامگاه نوزدهم دي كه يك روز تعطيل در ايران پيش رو بود اين كار را كردند.
در همين حال به جز آنكه جاستين ترودو همسايه و شريك تجاري ترامپ است موضوعي ديگر هم سئوال برانگيز است. روز چهارشنبه سهام کمپانی بوئینگ به دلیل خبر سقوط هواپیمای اوکرائینی بوئینگ ۸۰۰- ۷۳۷ در تهران به دلیل نقص فنی ۲٫۳ درصد معادل ۴٫۳ میلیارد دلار سقوط کرد. ولی با ادعای برخی مقامات پنتاگون دال بر اینکه سقوط هواپیما به دلیل اصابت موشک ایران بوده و حمایت تلویحی ترامپ از این ادعا ٣ درصد افزایش یافت. با این شعبده هم رسوایی ترامپ در عراق برای چند روزی تحتالشعاع قرار گرفت و هم بوئینگ از ورشکستگی نجات یافت.
آيا اين اظهارنظرها و طرح اين ادعاها ميتواند بيربط بوده باشد؟
اين در حالي است كه مقاله نیویورک تایمز ۷آبان میگوید به علت سقوط ۲هواپیمای۷۳۷ بویینگ ۷میلیارددلار ضرر کرده. مسلما سقوط سومین بویینگ یکی از بزرگترین شرکتهای آمریکا را به ورشکستگی میکشاند و یک آبروریزی بزرگ برای کل صنعت آمریکاست. بویینگ در حال حاضر متهم قتل ۱۷۶نفر است. در اين شرايط چه کسی جعبه سیاه را دست متهم میدهد؟
رسانههاي فارسيزبان خارج از ايران با تكيه بر صحبت افرادي كه آنها را خلبان يا كارشناس هوانوردي ميدانند اين ادعاها را بررسي كردند.
جالب اينجاست كه كارشناسان ديگري هم هستند كه نظري متفاوت دارند. مثلا کاپیتان شهبازی خلبان شناخته شده ايران گفته است: با ۳۵ سال سابقه پرواز میگویم سناریوی سقوط هواپیمای اوکراینی با موشک غلط است.
او گفته است : واپیمایی که به آن موشک برخورد کند بلافاصله در آسمان منفجر میشود و اینگونه نیست که بخواهد به فرودگاه مبداء برگردد. بنده ۳۵ سال سابقه پرواز دارم، چنانچه به این هواپیما موشک میزدند همان بالا در آسمان پخش میشد و قطعات آن در زمین کیلومترها از همدیگر فاصله داشتند.
در همين حال اسناد منتشر شده از پیامهای سازمانی شرکت بوئینگ حاکی از آن است که کارمندان این شرکت از مشکلات هواپیمای ۷۳۷ مکس آگاهی داشته و درباره آن پنهانکاری کردهاند.
خبرگزاری آسوشیتدپرسدراينباره نوشته است: این اسناد که روز پنجشنبه منتشر شده نشان میدهد که کارمندان بوئینگ در پیامهای سازمان خود درباره گمراه کردن نهادهای تنظیمکننده فدرال آمریکایی پیرامون مشکلات سامانه مشابهساز هواپیماهای این شرکت، صحبتهایی کردهاند.
ايرنا به نقل از اين خبرگزاري نوشته است : در این اسناد همچنین ایمیلها و پیامهایی مبنی بر پنهانکاری مدیران و کارمندان بوئینگ دیده میشود و حاکی از آن است که این شرکت تلاش کرده اشکالات موجود در هواپیمای مکس را از دید نهادهای نظارتی پنهان کند.
در همين حال دادستان اوکراین از کانادا درخواست كرد تا اطلاعاتش در مورد سقوط هواپیما را به آنها تحويل دهد.
براساس اين گزارش دادستان کل اوکراین از کانادا خواست تا هرگونه اطلاعات در خصوص سقوط هواپیمای خطوط هوایی این کشور را به اوکراین ارائه کند. دادستان کل اوکراین در بیانیهای از همتای کانادایی خواسته تا "تا هر اطلاعاتی که در این خصوص وجود دارد و میتواند منجر به پیگیری قضایی شود" در اختیار آنان قرار بگیرد.
جاستین ترودو، نخست وزیر کانادا اعلام کرد که با اطلاعاتی جمع شده از سوی کانادا و همپیمانان این کشور، آنها به این جمعبندی رسیدهاند که هواپیمای اوکراینی با دو موشک ساقط شده است.